Maintaining hope in a world of uncertainty
Jasmien Peeters was bij de EFT World Summit in Haarlem met de titel ‘Maintaining hope in a world of uncertainty’. Op haar filosofische, poëtische en persoonlijke wijze schrijft ze over het overweldigende aanbod op dit congres (.
De EFT World Summit in Nederland. Ik zet me soepel schrap voor wat ongetwijfeld zal komen: een wervelwind aan straffe omhelzingen, langverwachte ontmoetingen, chaotische indrukken, wat shizzle (tampon, iemand?) en vooral intense emoties. Een collega omschrijft zo’n congres als een bijzondere ervaring van heling en verbinding. Ik ervaarde het eerder al zo (zoals op EFT België, 2021) en geef me over. De belofte wordt helemaal waargemaakt, gelouterd en hoopvol zal ik op vier juni de trein terugnemen naar Antwerpen.
Het idee omarmen dat het leven veranderlijk en vergankelijk is, hoop bewaren in een onzekere wereld, is een zoektocht. Al jaren luister ik elke avond in de Seefhoekwijk naar het concert van de Californische zeeleeuwen uit de Antwerpse Zoo. Het exotische geblaf waait over de huizen tot in mijn tuin, tot in mijn slaapkamer. Het is me erg dierbaar, het geeft een geborgen gevoel thuis te zijn in deze wereld. De weken voor de EFT World Summit werd het plotseling… stil. Ik google, om verbijsterd te lezen dat Zilver en Zoë allebei gestorven zijn in april en mei…. Ik ben er echt kapot van, denk na over de titel van de Summit in onze eigen levens. Wat als wat onwrikbaar leek, dat toch niet blijkt te zijn? Wat dan? Met die krop in mijn keel stap ik op zondagavond op de trein naar Haarlem om me twee volle dagen onder te dompelen in de kunst en wetenschap van EFT.
De Summit baadt in een gloed van dankbaarheid, voor onze Sue Johnson die ook stierf in april 2024, en alles wat ze ons naliet. Want uiteraard zal het een Summit zijn met een rouwband. Al vibreren de Levendigheid en Liefde onmiskenbaar in de lucht.
Een radicaal mild betekeniskader met niet aflatende empathie, om veilig te verbinden (met anderen, met mezelf, met het Leven) en dat uit te dragen, in een wereld die voluit, Gas Gas Gas, met de waanzin flirt. Om beter te verstaan wie we zijn als mens en hoe we kunnen groeien. Hoe zelfacceptatie altijd voorafgaat aan transformatie. De ambitie van de Summit is niet klein: relaties helen maar ook: vorm geven aan relaties die helend zijn. Mijn hart tuimelt van opwinding als het die zin hoort. Ik denk aan een sticker op een regenpijp in mijn straat: ‘Nobody’s free until everybody’s free’ (de zwarte activiste Fannie Lou Hamer, Speech Delivered at the Founding of the National Women’s Political Caucus, Washington, D.C., July 10, 1971). Misschien is niemand echt veilig verbonden, tot wanneer iedereen veilig verbonden is.
Ik wandel maandagmorgen 3 juni naar de Phil, concertgebouw in het centrum van de stad. Halverwege val ik een collega in de armen die ik sinds lang terugzie. Als een veilige haven voor elkaar zullen we elkaar twee dagen lang (op)zoeken, en ik zie anderen hetzelfde doen. We dragen elkaar door overspoelende dagen. Want het is indrukwekkend, zo’n internationale mengelmoes met:
1200 deelnemers
53 nationaliteiten
Vijf keynotes (voetnoot: 4 van de 5 sprekers zijn geen EFT’ers)
Twee workshops,
Een aantal staande ovaties,
Tal van breakout sessions,
Experientiële intermezzo’s,
After summit rooftop dinners.
Veel is fan-tas-tisch: de hartelijke ontvangst door voorzitter Karin Wagenaar en ‘Cherchez l’homme’ John Douglas, de gesprekken tijdens de lunches en de lattes, een gekke fotocabine met dwaze attributen, Laura van Dolron, stand-up filosofe die naar adem doet happen en ook voor ophef zorgt, de grote ruisende populieren ’s nachts, de eend met prei die ik eet in mijn warme gastgezin, Jennifer Lopez die luid door de boxen schalt en een euforische polka therapeuten door een uitgelaten zaal slingert, en alle kleine en Grote synchroniciteiten. Ergens op dag twee valt Albert Neeleman en mij ook nog het geluk te beurt auteur en laatste keynote speaker Emily Nagoski te mogen interviewen voor dit Tijdschrift. Hoeveel mazzel kan je hebben?
Wat ik met spijt in mijn hart gemist heb:
Working with Neurodiversity in EFT (Hamed Fatahian)
The wisdom of the body (Hanna Pinomaa en Karin Wagenaar)
Self of therapist: Discovering spirituality in EFT (April Holten)
…
Gail Palmer en Leanne Campbell lezen de speech voor die Johnson eerder schreef voor deze Summit. Ik hou mijn adem even in en laat in de plaats daarvan mijn tranen de vrije loop, het voelt als een heilig moment. De woorden Holy and Healing hebben etymologisch dezelfde wortel. Johnson vertelt het verhaal van een jonge vrouw met vliegangst. Wat, understatement, náár was, want voor haar internationale werk reisde ze de wereld rond. Met een EFT therapeut ging ze terug naar de jeugdherinneringen die verbonden waren met die angst voor de turbulentie. Ze huilde voor haar vier jaar jonge zelf. Door tederheid te geven aan dat jonge deel in haar, nam haar angst geleidelijk af. Die vrouw? En ik zag hem niet aankomen, dat was Sue. ‘We hebben een natuurlijke neiging om te groeien, maar iemand moet ons de weg wijzen.’ Johnson moedigt ons allemaal aan om onze uniciteit binnen te brengen in ons werk. Dit zinderende gevoel van gemeenschappelijkheid sla ik op, zo diep mogelijk in elke vezel van mijn lijf. Ik wil ernaar kunnen teruggrijpen als ik me verloren voel in een moeilijke sessie.
Johnson schreef gedichten en daarmee eindigen haar 2 collega’s-vriendinnen de eerste keynote:
Luminouswritten by Sue Johnson
August 2006, La Tuque-Lake St Germaine
Onze Sue <3
(dit is het laatste couplet)
Turning for home as the sun floods the valley
By the small island, waves of light rise up from the water and dance,
Dance across the pale soft pines
Alive – moving – luminous
Beauty beond beauty – my soul sings and I weep
The luminous sweeps me up and holds me close.
The river of light bears me home.
Ik kijk het meeste uit naar Siebrecht Vanhooren, existentieel psycholoog en professor aan de Katholieke Universiteit Leuven. De timing is toevallig: dag op dag drie jaar geleden stierf immers ook mijn huwelijk. Hechte banden zijn sterk én hebben ook een fragiliteit, weet ik sindsdien. Corrosie is een stille maar onverbiddelijke killer. Het was Vanhooren die woorden gaf aan mijn gevoel de jaren erna: existentiële verbrijzeling (al is het begrip van psycholoog Tom Greening (Hoffman & Vallejos, 2018). Het antidotum gaf hij er meteen ook bij: dieper wortelen, steviger aarden (Vanhooren, 2024). Zijn lezing overtreft mijn nieuwsgierige verwachting ruimschoots. Terwijl ik dit schrijf gonzen de bijen, waarover Vanhooren zo bezorgd is (klimaatverandering), in de bloeiende wingerd in de tuin. Na de uittocht van de Israëlieten uit Egypte wil Mozes de wateren van de Rode Zee splijten. Eerst gebeurt er… niets. Het is pas als een man uit het niets de moed heeft om het water in te wandelen en te blijven wandelen tot het hem bóven de lippen staat, dat de zee opengaat. Wonderen gebeuren, maar vaak pas wanneer we onszelf voorbij onze uiterste grenzen strekken. Soms scheidt de zee zich pas als we geconfronteerd worden met de mogelijkheid van onze eigen vernietiging. Wat is de les? Misschien gaat het niet over wat te doen maar wie te zijn, wie we willen zijn, en de moed en de wil om die verandering zelf te belichamen. Vanhooren nodigt ons uit om het ultieme onbekende regelmatig te bezoeken, erbij te zijn, het zelfs te worden, om lang genoeg in ‘moment nul’ te verwijlen, om de vroedvrouw van verandering te kunnen zijn voor onszelf en voor onze cliënten. De existentiële empathie cultiveren om daar te zijn met onszelf en onze cliënten.
De Summit heeft ook een complete verrassing in petto voor mij: Mark Solms met elektrostatische witte haardos, Neuroscience Institute van de Universiteit van Kaapstad, Zuid-Afrika. Hij brengt een neuropsychoanalytisch perspectief (‘Brain mechanism for certainty, uncertainty and hope’) en doet dat onweerstaanbaar grappig en origineel (Solms, 2021).
Emoties zijn niet ‘fluffy’, ze geven ons input over hoe goed of hoe slecht we het doen, in onze zoektocht naar een evenwicht. Zodat we onze koers kunnen wijzigen. Emoties zijn fundamenteel om te overleven. We kunnen leren om de zeven basis emotionele behoeften te navigeren, ook, en vooral! als ze conflicteren. Zodat we onze opvattingen kunnen updaten. Ons brein is uitgerust voor hoop en blij zijn, het geloof dat goede dingen zullen gebeuren. Maar ook voor een diepe depressie, zodat we, als we gescheiden worden van onze gehechtheidsfiguur, bewegingloos stilvallen, om geen roofdieren aan te trekken, op dezelfde plek te blijven zodat ‘Mama’ me kan terugvinden, en om mijn energievoorraad niet uit te putten door rond te dolen. Ik beleef een klein aha-moment: ook een depressie, zo ongrijpbaar en disruptief, had in de kiem een evolutionaire meerwaarde. Zijn uitsmijter is, synchroniciteit is alomtegenwoordig in Haarlem, de soundtrack van mijn echtscheiding: The Rolling Stones: You can’t always get what you want, But if you try sometimes, well, you might find You get what you need.
De twee overblijvende zeeleeuwen Kees en Luna zwijgen voorlopig, in stille rouw. De wind waait geen geblaf over de daken. Hoop is geen passief wensen, het is een actief geloven. Ik zet de volgende EFT Summit in mijn agenda: 26 en 27 oktober 2025 in Canada. Zeeleeuwen wonen daar. Nieuwsgierig hoe een zeeleeuw klinkt? Google geeft het antwoord met de zoektermen ‘zo klinkt een zeeleeuw Zoo Antwerpen’.
Jasmien Peeters is filosoof, systeemtherapeut en (EFT) relatietherapeut. Ze werkt voor Duet relatiebemiddeling en in haar eigen praktijk. E-mail: jasmien@focus-op-verbinding.be.
Referenties
Vanhooren, S. (2024). Op de bodem. Existentiële thema’s in psychotherapie en begeleiding. Pelckmans.
Solms, M. (2021). The Hidden Spring: A Journey to the Source of Consciousness. W.W. Norton & Company.
Hoffman & Vallejos, 2018, L. Hoffman, L. Vallejos, Published in Encyclopedia of Psychology… 21 September 2018